Saçta bitlenme

Giriş Büyük ihtimalle siz de daha önce hiç bit görmeyenlerdensiniz. Bu makalenin amacı, herhangi bir bitlenme durumunda, bununla nasıl mücadele edeceğinizle ilgili bilgi vermektir. Şunu unutmayın ki bitlenme yüzünden büyük huzursuzluklar yaşamanıza hiç gerek yoktur. Çünkü bitlenmek sizin pis veya ailenize dikkat etmeyen birisi olduğunuzu göstermez. Bit insanlarda konaklayan bir parazittir ve temiz-sağlıklı insanlarda da görülebilir.   Ön Bilgi Bitlerin derideki küçük ısırıkları aşırı kaşıntıya neden olan küçük yaralar meydana getirir. Aşırı kaşıntının bir nedeni de bitin tükürüğünün bu yaralara nüfuz etmesidir. Aşırı kaşıma isteği, deride zedelenmeye yol açarken, lenf düğümlerinde de şişme meydana gelebilir.   Bitler nasıl fark edilir? Başın veya vücudun belli bölgelerinin aşırı kaşınması, bir bitlenmenin ilk belirtileri olabilir. Saçlar çok dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Dikkat edilmesi gereken sadece bitler değildir. Saçı incelerken saçlara sıkı bir şekilde yapışan bit sirkelerinin (bit yumurtası) olup olmadığı da incelenmelidir. Bitlerin en sevdiği bölgeler, başın üst, yan ve kulak arkası bölümleridir. Bit sirkelerini ve bitler gözle kolayca görülebilirler; fakat bir büyüteç kullanmanız teşhisi kolaylaştıracaktır.   Bit Sirkesi Hakkında. Bit sirkesi dediğimiz küçük gri-beyaz kabukçuklar bitlerin yumurtalarıdır. Yumurtaların büyüklüğü yaklaşık 0,8-1 mm’dir. Larvaların boyutları biraz daha küçüktür. Bilinmesi gereken önemli bir unsur da, bitlerin 3 farklı aşamada üredikleridir. Her bir nesil arasında en az 18 gün bulunmaktadır. Bit sirkelerinin larvaya dönüşmesi 7 ila 10 gün ve yine larvaların bite dönüşmesi de 7 ila 10 gün sürmektedir. Son deri değişiminden yaklaşık 1 ila 2 gün sonra larvalar artık birer erişkin bit halini almıştır ve üreme süreci tekrar başından başlamaktadır. Bit sirkeleri saça diplerine yakın bir yerden çok güçlü bir madde sayesinde sıkı bir şekilde yapışıktırlarından normal bir saç yıkamasıyla bunlardan kurtulmak mümkün değildir. Bit sirkelerini kepekten veya diğer küçük maddelerden ayıran en önemli özellik, saça sıkı bir şekilde yapışık olmaları nedeniyle saçtan kolayca ayrılmamalarıdır. Bit sirkeleri, başın dışında vücudun üst bölümündeki kaş, sakal veya koltuk altı gibi kıllı bölümlerine de yerleşebilirler. Bitlenme çok güçlü bir şekilde yayıldığında, bit sirkeleri başörtüsü, şapka, atkı veya saç bandı gibi giyim eşyalarının kumaş dokularının arasına da yerleşebilmektedir.   Nasıl bulaşır? Bitler insandan insana, bir kafadan diğer kafaya kolayca geçerler. Başında bit bulunan bir kişiyle yakın temas, oyun oynarken veya okulda başların birbirine yaslanması veya yüze düşen saçların hızlı bir şekilde arkaya atılması dahi bitlerin bulaşması için yeterli olabilmektedir. Başörtüsü, yastık, örtü, tarak, saç fırçası veya tüylü küçük oyuncaklar gibi eşyaların ortak kullanımı da bitlerin yayılmasını kolaylaştıran etmenlerdendir. Dolapların içinde yan yana asılmış durumdaki giyim eşyaları (örneğin, başörtüsü, şapka vs.) aracılığıyla da bitler kolayca bu eşyaları kullanan kişilere geçerler.   Bitlerden nasıl kurtulunur? 1- Bitlerden kurtulmak için bitleri öldüren bir madde kullanmak gereklidir. 2- Bunun için gerekli maddeleri doktorunuz veya doğrudan eczane aracılığıyla edinebilirsiniz. 3- Bitten arındırma müdahalesi küçük bir bebek veya çocuk üzerinde veya hamilelik ve emzirme döneminde yapılacaksa mutlak suretle bir doktora danışılmalıdır. 4- Doktordan veya eczaneden edindiğiniz ilaçlı maddeyi kullanmadan önce paket içeriğindeki prospektüsü baştan sona mutlaka okuyunuz ve talimatları birebir uygulayınız. Ancak bu şekilde etkili bir sonuç almak mümkün olacaktır. 5- Saç ne kadar kısa olursa müdahale de o denli kolay ve sonuç da o kadar başarılı olacaktır. 6- Baş yıkanırken son durulama suyuna mutlaka belli miktarda sirke karıştırılmış olmalıdır. Karışım 5 birim suya karşılık bir birim % 6’lık yemeklik sirkeden oluşmalıdır. Sirkenin, bit yumurtalarının (bit sirkesi) saça tutundukları maddeyi yumuşatma özelliği bulunmaktadır. 7- Baş yıkandıktan sonra saçlar tırnak aralıkları çok dar olan özel bir tarak ile defalarca ve dikkatli bir şekilde taranarak sirkeler ayıklanmalıdır. 8- Bu işlemlerden sonra saçlar bit sirkesi açısından dikkatle incelenmelidir. Anti-bit ilaçlarının yanlış kullanımı, bit sirkelerinin hayatta kalması anlamına gelebileceğinden bitlerin bir iki hafta sonra tekrar ortaya çıkması söz konusu olabilir. 9- Tüm parazitlerden tam olarak kurtulabilmek için, ensenden başlayarak saçlar öne doğru küçük demetler halinde bağlanmalı ve diplerinde bit sirkesi olan kesimler dibe yakın yerden olacak şekilde kesilmelidir. Bu yöntem çok zaman alıcı olsa da, oldukça işe yarar.   Uygulama Hataları Nelerdir? 1- Yağlı durumdaki saça ilaçlı maddeyi kullanmayınız, etkisi yetersiz kalacaktır. 2- Uygulamadan önce saçı yağlandıracak şampuan veya solüsyon kullanarak saçı yıkamayınız. 3- Saçı iyice kurulayınız. Islak saç ilaçlı maddeyi incelterek etkisinin azalmasına neden olmaktadır. 4- Kalıcı ve güvenli bir uygulama olması açısından tüm prosedür 8 gün sonra tekrar edilmelidir. Çünkü hayatta kalmış olabilecek bit sirkeleri bu zaman zarfında larvaya dönüşmeye başlamaktadır. 5- Bitleri yok etmeye yönelik bu uygulama, bitin gelme ihtimali olan tüm ev halkı gibi yakın çevresindekileri de kapsayacak şekilde ve mümkünse aynı zamanda yapılmalıdır. 6- Başarılı bir müdahalenin ardından, özellikle çocuklar belirli bir zaman boyunca düzenli olarak kontrol edilmelidirler. Çünkü yapılan bu uygulama yeniden bit bulaşmasını önlememektedir. 7- Bit bulaşmış veya bitlerden tam olarak arındırılmamış kişilerle yakın temas kurulması, bitlerin tekrar bulaşmasına neden olacaktır. Bitlerin tekrar bulaştığının tespit edilmesi halinde, bitten arındırma uygulaması tekrar yapılmalıdır. 8- İşin en önemli kısmı, bitlerin kaynağının tespit edilmesidir. Öğretmenin veya velilerin bilgilendirilmesi oldukça önemli bir adım olacaktır.   Kullanım eşyaları ve çamaşırlar: Çoğunlukla bitlerin geldiği yerle doğrudan teması olan eşyalar ve çamaşırlar bitleri veya bit sirkelerinin barındırmaktadır. Tarak, saç ve elbise fırçası, toka, saç lastiği gibi saç süsleri: İyi bir şekilde temizlenmelidir (örneğin, bit şampuanı ile). El bezleri, çamaşırlar ve nevresimler, giyim eşyaları, tüylü küçük oyuncaklar birer potansiyel taşıyıcı olabilirler.   En uygun bitten arındırma yöntemleri: 1- Çamaşırlar ya kaynatılarak veya en az 60 °C’de yıkanarak 2- -10 °C ila -15 °C’de bir günden fazla tutarak 3- Ağzını iyi bir şekilde kapatma imkanı olan bir naylon poşetin içinde dört hafta boyunca kapalı tutmak. Bu şekilde bitlerin ölmeleri ve sonradan çıkacak olan larvaların da açlıktan ölmeleri sağlanmaktadır. 4- Odaların, mobilyaların, kitap veya defterlerin bitlerden arındırılmaya çalışılması boşuna bir çabadır ve gereksizdir. Genel olarak bu tür bitlerin her 2 ila 3 saate bir kan emmeye ve aynı zamanda insan vücudunun yaydığı sıcaklığa ihtiyacı vardır. Bu nedenle bitlerin kendi istekleriyle insan dışında bir yere gitmeleri mümkün değildir. Ancak çok güçlü bir bit salgını söz konusu olduğunda yerlerin ve kumaş kaplı koltukların dökülmüş saçlardan iyice temizlenmesi yararlı olacaktır.   Bitlerle Mücadelede Lütfen Şu Hususlara Dikkat Ediniz: 1- Bitler temiz insanlara da geçmektedir. Bundan dolayı gereksiz yere utanmayın! 2- Bit tespit etmeniz halinde derhal bitten arındırma işlemine başlayınız, Mutlak suretle nereden bulaştığını tespit edip okula veya çocuk yuvasına bilgi veriniz! saç biti 3- Bit tespit edilmesi halinde tüm aile fertleri tek tek kontrol edilmeli ve bitten arındırma işlemi tüm aile fertlerine uygulanmalıdır. Aynı durum okul, çocuk yuvası gibi topluca bulunulan yerdeki kişiler için de geçerlidir. Bitlerle mücadelede en önemli unsur belirlenen kurallara ve alınan tedbirlere harfiyen uymaktır. 4- Yukarıda anlatılan kurallara uymanız ve verilen önerileri uygulamanız halinde, siz veya çocuğunuz bit istilasında en yakın sürede kurtulacak ve bundan sonrası için biraz daha dikkat göstererek böyle bir sorunla bir daha karşılaşmayacaksınız.