İsırgandaki inanılmaz iyileştirme gücü!

Geleneksel halk reçetelerinde ısırgan; basur, romatizma ve sindirim bozukluklarında kullanılmaktadır. Bu amaçla bitki kaynatılarak çay şeklinde içilmekte ya da kavrulmuş bitkiler kahve gibi değerlendirilmektedir. Tohumları biraz bal ve su ile kaynatılarak balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır. Tansiyon düşürücü etkileri de yüzyıllardan beri bilinmektedir. Yine kaynatılmış suyu tansiyon ve idrar zorluğu problemlerinde tavsiye edilmektedir. Nitekim Almanya’da ısırgan için diüretik etkisinden dolayı tıbbi çay lisansı verilmiştir. Yapma ilaçlarda romatizmal şikayetlerin azaltılması ve altüriner sistemin iltihaplı hastalıklarının tedavisi için kullanılmaktadır. Ayrıca Alman hemopati uzmanları ısırganı kurdeşen, uçuk, egzama, aşırı duyarlılık reaksiyonlarında kullanmaktadırlar. Isırganlar histamin serotonin ve asetil kolin gibi aminleri, formik asit, flavonoidler, uçucu yağlar, tanen, salisilik asit, vitamin A ve C ve musilaj içerirler. Bitkinin yakıcı etkisi histamin ve formik asitten kaynaklanmaktadır. Isırgan yaprakları yüksek miktarlarda C vitamini içermektedir. Özellikle potasyum, demir ve kalsiyum içeriği çok yüksektir. Erzurum koşullarında yapılan bir çalışmada küçük ısırganın (Urtica urens L.) bazı mikro ve makro mineral madde içerikleri belirlenmiştir. Bu çalışmada dikkati çeken bir husus, ıspanağa göre ısırganın, kemik gelişimi ve kaslar için çok önemli olan kalsiyumu yüksek miktarlarda içermesidir. Taze olduğu dönemlerde sürgünlerini pazarlarda bulmak mümkündür. Çok taze sürgünlerinde ve kurutulmuş bitkilerde yakıcı-dalayıcı etkiler görülmez. Yapraklarının yakıcı etkisi yapraklar haşlandığında tamamen kaybolur ve çok besleyici bir yiyecek haline gelir. Salata şeklinde kullanımı çok yaygındır. Ispanak gibi pişirilerek yağda kavrulur sade ya da yumurta ile birlikte tüketilir. Yoğurtla servis de yapılmaktadır. Bu şekilde hazırlanan yemeğine borana veya borani denir. Çay şeklinde, demlenmiş ve aşırı demlenmiş olarak, şampuan ve esans şeklinde kullanımları vardır. En önemli özelliği idrar söktürücü (diüretik) olmasıdır. Bitkinin genel olarak, yara iyileştirici, müshil, antiseptik, antitümör, yorgunluk, kan şekerini düşürücü, sperm artırıcı, damar genişletici, idrar söktürücü, kansızlığa, egzamaya, prostat problemlerine, kansere, enfeksiyonlara ve yaşlanmaya karşı gibi birçok etkileri bulunmaktadır. Isırganın arterit ve romatizma gibi kronik enflamatuar hastalıkların tedavisi konusundaki etkisi günümüzde de kabul edilmektedir. Yapılan bir takım klinik çalışmalar ağrı ve eklem sertliklerini giderdiğini ve klasik antienflamatuar ilaçların etkisini arttırdığını kanıtlanmıştır. Bilinen diğer bazı etkileri ve kullanım alanları: *Diüretik etkisinden dolayı yüksek tansiyonu düşürebilir. *Akupunktur tedavisinin etkisini arttırabilir. *Isırgan kökleri ile hazırlanan preperatlar prostat hipertrofisi (büyümesi) ve diğer prostat hastalıklarında etkilidir. Isırgan, prostat büyümesinde etkin rol oynayan 5-alpha reductase enzimini frenleyerek etkili olmaktadır. Hafif bir afrodizyak etki de bildirilmiştir. *İdrar yolu enfeksiyonlarında ve saman nezlesinde etkilidir. ABD’de saman nezlesine karşı kapsülleri üretilmiş ve eczanelerde satılmaktadır. *Saçları güçlendirir, canlı ve parlak bir görünüm kazanmasını sağlar ve kepeği önler. Bu amaçla 19. yüzyıldan beri kullanılmaktadır. Bu etkileri sağlamak için 4-5 gram kuru ısırgan, kaynamakta olan 750 ml suya katılır ve dört dakika daha kaynatılır. Soğutulan süzüntü, temizce yıkanmış saçlara sürülür ve yarım saat bekletilir ve daha sonra su ile yıkanılır. *Pankreas bezini uyarıcı etkileri nedeniyle kan şekerini düşürür. *İçermiş olduğu mineral maddeler ve besleyici özellikleri ile yaraların iyileşmesinde vücudu kuvvetlendirici bir rol oynar. Kıl dönmesi probleminde bitkilerin kaynatılarak elde edilmiş lapa şeklindeki kürleri bir tülbende sarılarak yaranın üzerine konur. Bu işlem yara iyileşene kadar haftada 2-3 kez tekrarlanabilir. *Ebegümeci ile birlikte kullanıldığında akciğer kanserinde tedavi oranını %3’lere kadar çıkarabilmektedir. *Hemen herkes tarafından yakıcı özelliği bilinen ısırgan, yukarıda da belirtildiği gibi sağlık ve beslenme açısından çok önemli bir bitki türüdür. Herhangi bir rahatsızlığa bağlı olmadan yılda birkaç kez kullanımının yanında salatalardan eksik edilmeyen ısırgan vücutta ve organlarda temizlenmeyi ve yukarıda belirtilen hastalıklara karşı da korunmayı sağlar.