Hepatit

HEPATİT   Hepatit karaciğerin iltihabıdır ve insan vücudunda bir çok olumsuz bulguya yol açar. Hepatitlerin bazıları virüslere bağlı, bazıları da değildir.

HEPATİT   Hepatit karaciğerin iltihabıdır ve insan vücudunda bir çok olumsuz bulguya yol açar. Hepatitlerin bazıları virüslere bağlı, bazıları da değildir. Bazı toksik ilaçlar ve bağışıklık sistemi (immün sistem) bozukluklarıda karaciğer iltihabına neden olabilir. Hepatitlerin en çok rastlanan türü, virütik olanlardır. “Hepatit” terimi ile bu “viral hepatit”ler söylenmek istenmektedir. Karaciğerin taze, alevli iltihabına “Akut Viral Hepatit”, 6 aydan fazla sürmesi haline ise “Kronik Viral Hepatit” adı verilmektedir. Türkiye’de halk arasında, viral hepatitle, sarılık özdeşleştirilir ve her sarılık “viral hepatit” zannedilir. Halbuki sarılık bir hastalık değil belirtidir. Birçok hastalık, sarılık (belirtilerine) neden olabilir. Örneğin, ana safra kanallarında taş olması sarılığa neden olabilir. Ancak viral hepatit’le hiçbir ilgisi yoktur ve bulaşmaz. Yeni doğanlarda rastlanan sarılığı da hepimiz biliriz. Bu tür sarılığın da “viral hepatit”le bir ilgisi yoktur ve bulaşmaz. Hepatit yapan nedenler nelerdir ? - Virüsler (A,B,C,D ender rastlanan E,F,G gibi) - Toksik kimyasal maddeler (Karbon tetraklorür , vinylchlorür gibi) - Bazı ilaçlar (örneğin tüberküloz tedavisinde kullanılan İNH, bazı sinir hastalığının tedavisinde kullanılan chlorpromazin gibi) ve özellikle batı ülkelerinde daha fazla görülen alkol - Bazı mikroplar (Tüberküloz, brucella) - Radyasyon - Genetik olarak geçen nadir hastalıklar, demir depolama hastalığı ( Hemokromatozis), bakır depolama hastalığı (Wilson hastalığı) Hepatit A nedir? A hepatiti Hepatit A Virüsü (HAV)’nün neden olduğu ve özellikle sarılık ve karaciğer tutulumu ile karakterize bir infeksiyon hastalığıdır. Gelişmekte olan ülkelerde çocukların çoğu yaşamlarının ilk 10-15 yılında sarılıkla veya sarılıksız olarak HAV infeksiyonunu geçirmektedirler. Bu çocuklar hastalığı büyük çocuklara ve erişkinlere bulaştırırlar. Hepatit A toplumda hastalığı geçirmemiş duyarlı olan herkesi etkileyebilir. İyi bir kişisel hijyen ve uygun sanitasyon hastalığı önleyebilir. Hepatit A nasıl bulaşır? Hepatit A dışkı ile atıldığı için kişiden kişiye dışkıyla kontamine eller, su, gıda veya her tür eşya ile bulaşabilir. Virüs sanitasyon ve hijyen eksikliği olan her yerde kolaylıkla yayılabilir. Hepatit A’lı kişi hem evdeki diğer kişilere hem de seksüel partnerlerine hastalığı bulaştırabilir. İnfeksiyonlu hastalar dışında hepatit A; meyve ve sebze gibi kontamine yiyeceklerden de bulaşabilir. Ayrıca midye gibi kontamine kabuklu ve kabuksuz deniz ürünlerinden bulaşabildiği gibi kontamine suyun içilmesi veya buzun yenmesi ile de bulaşabilir. Hepatit A’lı hastada görülen belirti ve şikayetler nelerdir? Çocuklarda özellikle hiç belirtisiz olabilir. Erişkinlerin dörtte üçünde belirti vardır ve bunlar birkaç gün sürer Gözlerde sararma İdrarda koyulaşma Halsizlik İştahsızlık Bulantı, kusma Karın ağrısı Ateş Hepatit A’nın inkübasyon süresi 15-45 gün arasında değişmekle birlikte ortalama süre yaklaşık 28 gündür. Hastalar belirtiler çıkmadan 1 hafta önce ve hastalık döneminde hepatit A’yı bulaştırabilir. Belirtisiz kişilerde virüsü dışkı ve vücut çıkartıları ile yayabilir.   Hepatit A kronikleşmez. Fakat nadiren ağır seyredebilir ve ölümle sonuçlanabilir. Hastalık tekrarlamaz. İyileşince hayat boyu koruyucu bağışıklık bırakır.   Akut viral hepatit A’da etkene özgül bir tedavi yoktur. Belirtiler başladıktan sonra infeksiyonun seyrini değiştirecek bir ilaç mevcut değildir.   Hepatit A infeksiyonundan nasıl korunulur? Aşı olarak HAV: Hepatit A Aşısı, 6-12 arayla 2. doz olarak yapılır. Ölü virüs aşısıdır. İki yaşından büyüklerde bir doz aşıdan sonra yaklaşık % 97’den daha fazla koruyuculuk oluşturmaktadır. Aşı şu anda risk gurubundaki kişilere önerilmektedir. Hepatit B nedir? Hepatit B virüsü ile ortaya çıkan karaciğer hücre iltihabıdır. Hepatit B hastalığı olarak bilinir. Hastalık bulaşanların % 90-95’inde geçirilir ve ömür boyu bağışıklık gelişir. Geri kalan kısmında ise müzminleşir, hatta siroz, karaciğer kanseri, karaciğer yetmezliği ve ölümle sonlanır. Hastaların bir kısmında ise taşıyıcılık şeklinde devam eder. Hepatit B nedir? Hepatit-B hastalığı geçirenlerin % 90’ı tamamen şifaya kavuşur, vücuttan hastalık mikrobu yok olur. Ancak hastaların % 10’unda mikrop vücutta kalmaya devam eder. Hastalığı geçirdikten sonra mikrop taşımaya devam edenlere Hepatit-B taşıyıcısı (portörü) denir. Taşıyıcıların genelde önemli bir şikayeti yoktur. Ancak bir sağlık kontrolü sırasında veya çoğunlukla kan bağışında bulunulduğunda yapılan tahlillerde tespit edilir. Bu durum hayat boyu devam edebilir. Hepatit B nasıl bulaşır?   · Kan ve kan ürünleri · Cinsel yolla bulaş · Doğum sırasında anneden bebeğe · Aile içi geçiş Hepatit B nelerle bulaşmaz?   Hepatit B yiyecekler, su, yemek kapları, anne sütü, kucaklaşma, öpme, öksürme ile bulaşmaz. Hepatit B nasıl bulaşır?   Kan ve kan ürünleri ile bulaşma  Kan yolu ile bulaşma özellikle gelişmiş ülkelerde damardan uyuşturucu ilaç kullananların, kullandıkları iğnelerin bir şekilde diğer insanlara yayılması ile ortaya çıkmaktadır. Ayrıca yine bu kişilerin kullandıkları eşyaların diğer kişilerce kullanılması da bulaşmayı sağlar. Ancak dünya üzerinde hepatit B açısından oldukça yüksek riskli bir grup olan sağlık çalışanları açısından iğne yolu ile bulaşma son derece önemlidir. Çeşitli sağlık birimlerinde çalışan sağlık personeli özellikle kaza sonucu iğne batması ile hepatit B’ye yakalanmaktadırlar. Yine normal popülasyon ve sağlık çalışanları için kan nakli sonucu bu hastalığa yakalanma riski vardır. Cinsel ilişki ile bulaşma   Cinsel ilişki sırasında hepatit B ile enfekte bir kişinin vücut sıvılarının diğer partnere teması ile hastalık geçer.   Dövme veya piercing yaptırma ile hastalık bulaşma   Dövme (veya piercing sırasında kullanılan iğnelerin yeterince steril ve temiz olmamasından dolayı bulaşma söz konusudur.   Hasta kişilerin kullandığı traş takımı, ustura ve diş fırçasının kullanımı ile hastalık bulaşır mı?   Hastalıklı kişilerin kullandığı ve kan bulaşmış ustura, traş fırçası ve diş fırçalarının kullanılması ile hepatit B bulaşabilir. Hasta kişilerin kullandığı traş takımı, ustura ve diş fırçasının kullanımı ile hastalık bulaşır mı?   Hastalıklı kişilerin kullandığı ve kan bulaşmış ustura, traş fırçası ve diş fırçalarının kullanılması ile hepatit B bulaşabilir.   Anneden bebeğe geçiş nasıl olmaktadır?   Mikrobu taşıyan anneden bebeğe geçiş özellikle doğum esnasında olmaktadır. Mikrop bebeğe geçerse bebek hepatit B hastası olarak doğacaktır. Erken dönemde bulaşan hastalarda müzminleşme oranı oldukça yüksektir. Hepatit B virusunu taşıyan annelerin bebeklerine doğar doğmaz hepatit B serumu ve hepatit aşısı yapılmalıdır. Serumun tek doz yapılması yeterli iken aşı 2. ve 6. aylarda olmak üzere 3 doza tamamlanmalıdır. Hepatit B’nin kuluçka süresi Ortalama 30-180 gündür. Kuluçka döneminde vücut sıvıları oldukça bulaştırıcıdır. Vücutta hepatit B ye karşı antikor (mikroplara karşı vücut tarafından oluşturulan protein kökenli koruyucu maddeler) oluşumuna kadarki evrede hastalık son derece bulaşıcıdır.    HBsAg testi virus bulaştıktan ortalama 4 hafta (1-9 hafta) sonra pozitif hale gelir. Hepatit B virusu vücut dışında en az 7 gün süreyle canlılığını korur ve hastalık yapma özelliğini sürdürür.   Hastada bulaştan ne kadar sonra klinik belirtiler ortaya çıkar?   Hepatit B virusu bulaştıktan ortalama 12 hafta (9-21 hafta) sonra belirtiler görülür. Belirtiler hastaların % 70’inde vardır. Erişkinlere göre çocuklarda belirti daha sık ortaya çıkar. Hepatit B’nin klinik belirtileri nelerdir?   Bazılarında hiçbir belirti görülmeyebilir. Hepatit B’de ortaya çıkan belirtiler şunlardır:   ·   Halsizlik ·   İştahsızlık ·   Bulantı, kusma ·   Başğarısı ·   Yorgunluk  ·   Karın agrısı (karaciğer bölgesinde) ·   Ciltte veya gözaklarında sararma ·   İdrar renginde koyulaşma ·   Dışkı renginde açılma ·   Eklem ağrısı Hepatit B hastalığına bağlı ortaya çıkabilecek sonuçlar nelerdir?   Siroz: Müzmin, yaygın ve ilerleyici karaciğer iltihabıdır. Öldürücü bir hastalıktır. Ortalama yaşam süresi 40 aydır. Karaciğer kanseri Karaciğer yetersizliği Fulminan hepatit denilen çok kısa sürede karaciğer yetmezliğine götüren ölümcül bir hastalık tipidir. Hepatit D hastalığı. Yapılacak 3 dozluk aşı uygulaması ile hepatit B hastalığından korunmak mümkündür. HBsAg ve Anti-HBs. Eğer ikiside negatif ise aşı yapılır. HBsAg pozitif ise taşıyıcı veya müzmin hepatit, Anti-HBs pozitif ise bağışık olarak kabul edilir.  Hepatit C nedir? Hepatit C, hastalıklı kişilerin kanında bulunan Hepatit C virüsünün neden olduğu haraciğer hastalığına denir. En sık görülen karaciğer hastalığıdır. Hastalık virüsü taşıyan kan nakli veya kan ile kirlenmiş kesici delici aletlerin ortak kullanılması yolu ile yayılır. Hepatit C nasıl bulaşır? Hepatit C kan yolu ile bulaşır. Virüs içeren kanın nakli veya bu kanla kirlenmiş enjektör ucu gibi kesici delici aletlerin başka kişilerce bilerek kullanılmasına veya kaza sonucu batmasına bağlı olarak bulaşır. Ayrıca kan ürünleri ile de geçebilmektedir. Nadiren de olsa organ nakli sırasında hepatit C geçme olasılığı da çok yüksektir. Ancak günümüzde kan nakli ve organ nakillerinde kan ve organ vericiler hepatit C yönünden taranmaktadır. Cinsel yolla da geçmektedir. Hapşırma, Öksürük, Sarılmak, Yiyecek ve içecek kaplarının paylaşımı, Gıda ve su ile, Tokalaşmak ve aynı ortamı paylaşmak gibi sosyal ilişkiler ile bulaşmaz. Hepatit C’lı hastada görülen belirti ve şikayetler nelerdir? Virüsün vücuda girişinden sonraki ortalama 6-12 hafta (en az 1- en çok 26 hafta) sonra halsizlik, kırgınlık, çabuk yorulma, iştahsızlık, bulantı, kusma, gözlerde sararma, idrar renginde koyulaşama gibi diğer hepatitlerde de görülebilecek akut hepatit tablosu olabilir. Ancak bu tablo çok sık değildir ve hastaların çoğu akut hepatit safhasını farkında olmadan geçirir. Çoğu hastada tanı ya tesadüfen yapılan testler ya da kan vermek istenildiğinde yapılan tarama testleri ile konur. Bu safhada hastalık kronik hepatit evresindedir. Hepatit C karaciğer hasarı dışında vücutta deri, böbrekler, tiroit bezi, tükürük bezleri, göz hastalıkları ve romatizmal sorunlara yol açabilir. Şeker hastalığına neden olabilir. Hepatit D nedir? Hepatit D virusu çoğalabilmek için Hepatit B virüsüne ihtiyaç duyar. Bu nedenle bir kişide hepatit D hastalığı gelişebilmesi için o kişinin aynı zamanda hepatit B hastası veya taşıyıcısı olması gerekir. Bu hastalık hepatit B hastalığının gidişini hızlandırır ve kötü yönde etkiler. Hepatit D virusu çoğalmak için hepatit B virüsüne ihtiyaç duyduğundan beraberce siroza gidişi hızlandırırlar. Hepatit D virüsü hepatit B virüsü taşıyan kişilerde siroz olma riskini 2-3 kat artırır. Hastalığın bulaşması esas olarak kan ve kan ürünleri ile olmaktadır. Anneden bebeğe geçiş olabilir. Cinsel yolla bulaşma ve aile içi bulaşma hepatit B’ye göre daha düşüktür.   HEPATİT

İçeriği paylaşın :

İlgili Konular

Benzer Başlıklar

Siz De Paylaşın