AKUT BRONŞİT; Akut bronşit; trakeobronşiyal kanalın akut inflamasyonudur. Bu inflamasyon sonucunda havayolu mukozasında ödem oluşur ve bronşiyal sekresyon artışı olur. Akut bronşit sıklıkla bir üst solunum yolu enfeksiyonu ile birliktedir veya onu takiben ortaya çıkar. Boğaz ve burunda nezle ve iltihap yapan virüsler, akut bronşit de yaparlar. (influenza, parainfluenza virus, rhinovirüs -ÖKSÜRÜK -HALSİZLİK -ATEŞ -GÖĞÜSTE YANMA -AĞRI VE HIRILTI KRONİK BRONŞİT; Hava kirliliği olan şehirlerde oturanlarda ve sigara içenlerde sık görülür. Birbirini izleyen en az iki yıl içinde, en az birbirini takip eden üç ay süren ve balgam çıkarmayla birlikte görülen öksürük, kronik bronşit olarak tanımlanmaktadır. Hastalığın en çok görülen ve en önemli belirtisi uzun süren öksürük ve balgam çıkarmadır. Geceleri çok rahatsız edici bir öksürük vardır. Bronşlar daralmıştır. Hafif bir fiziksel aktivite sırasında bile, nefes almada güçlük çekilir. Hasta, çabuk yorulur. Nefes alıp verirken, kişinin solunumu hırıltılıdır. Kronik bronşitte, ateş yükselmesine pek rastlanmaz. KULLANILAN BİTKİLER; MEYAN KÖKÜ KULLANILIŞI: ½ çay kaşığı (1.5 gr) drog üzerine 1 çay fincanı kaynar su dökülüp kısa bir süre veya drog üzerine soğuk su konulup ağır ağır 10-15 dakika kaynatılır, 15 dakika sonra süzülür. Yemeklerden sonra 1 bardak olmak üzere, günde 2-3 bardak taze demlenmiş çay içilir. Meyan balı; koyu renkli toz, çubuk ya da dörtgen şeklindeki parçalar halindedir. Suda eritilerek kullanılır. YAN ETKİLERİ; Glisirizin ve glisiretik asit mineralokortikoit aktiviteye sahip olması nedeniyle yüksek dozlarda (günde 50 gr drog’tan fazla) uzun süre alınması halinde vücuttaki K iyonlarının atılımının artmasına neden olur, Na-K dengesi bozulur. Buna bağlı olarak Na iyonu konsantrasyonu ve su miktarı artar, diürez azalır. Bu ise tansiyon yükselmesi ve ödeme neden olur. Hipokalemi sonucu kas kasılmasında anormallikler, hipernatremi, ödem (yüz ve ayaklarda), başağrısı, hipertansiyon ve kardiak bozukluklar görülür. Meyan preparatlarının 4-6 haftadan fazla alınmaması gerekir. Bu esnada potasyumca zengin diyetle (muz, kuru kayısı gibi) beslenmeye dikkat edilmelidir. Böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları, yüksek tansiyon, potasyum yetersizliği ve hamilelikte kullanılmaz. Kortikoid kullananlara verilmez. HATMİ; KULLANILIŞI: Özellikle kuru öksürüklerde antitussif etkilidir. Ayrıca ağız-boğaz ve mide-barsak mukozası tahrişlerinde iyileştirici etkisi bulunmaktadır. 1 çay kaşığı (2 g) toz drog 150 ml soğuk su içinde, sık sık çalkalanarak 1-2 saat bekletilir. Bekleme sonunda kısaca ısıtılır ve süzgeçten süzülür. HATMİ KÖKÜ; KULLANILIŞI: Ağız-boğaz enfeksiyonları ve kuru öksürükte kullanılır. 6 g kök parçaları 150 ml soğuk suya konulur ve 1-1.5 saat beklenir. ANASON; KULLANILIŞI: ½ çay kaşığı (1 gr) parçalanmış drog 1 çay fincanı kaynar su içinde fincan ağzı kapatılarak 10-15 dakika bekletilir, süzülür. Günde iki defa kullanılır. 0.3 gr uçucu yağ/gün dozunda da kullanılabilir. YAN ETKİLERİ, GEÇİMSİZLİKLERİ, KONTRENDİKASYONLARI: Anetol alerji yapabilir, anetol alerjisi olanlar kullanmamalıdır KEKİK; KULLANILIŞI: 1 çay kaşığı (2 gr) drog 1 çay fincanı kaynar su içinde fincanın ağzı kapatılarak 5 dakika bekletilir, süzülür ve isteğe göre tatlandırılarak içilir. Günde 3-5 defa 1 çay fincanı (10 gr/gün). YAN ETKİLERİ, GEÇİMSİZLİKLERİ, KONTRENDİKASYONLARI: Çok nadiren alerji yapabilmekte, halk arasında özellikle kurt düşürücü olarak aşırı dozda kullanılışında vücut ağrıları veya nadiren kollaps yapabileceği kayıtlıdır. Karaciğer ve tiroid hastalığı olanlarda dikkatli kullanılmalıdır REZENE; KULLANILIŞI: 1 çay kaşığı (1.5 gr) drog (taze ezilmiş olmalı) üzerine 1 çay fincanı kaynar su konur, 5 dakika bekletilir, süzülür. Günde birçok defa 1-2 çay fincanı. (7.5 gr drog/gün). Rezene yağı: 2–5 damla yemeklerden sonra. (Günlük doz: 0.1–0.6 mL). YAN ETKİLERİ, GEÇİMSİZLİKLERİ, KONTRENDİKASYONLARI: Çok nadiren alerjik reaksiyonlar. Rezene yağı 2 haftadan uzun süre ile kullanılmamalıdır. DUVAR SARMAŞIĞI; KULLANILIŞI: 1-2 çay kaşığı dolusu ince kıyılmış yaprak, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür. Biraz bal ile tatlandırılmalıdır. Günde 1-2 bardak içilir. YAN ETKİLERİ, GEÇİMSİZLİKLERİ, KONTRENDİKASYONLARI: Yüksek dozda mideyi tahriş edebilir.
Bronşit ve bitkisel tedavi yolları
AKUT BRONŞİT; Akut bronşit; trakeobronşiyal kanalın akut inflamasyonudur. Bu inflamasyon sonucunda havayolu mukozasında ödem oluşur ve bronşiyal sekresyon