Safra taşları

Safra içerisindeki maddeler belli bir oranda bulunur ve bu denge onların eriyik şeklinde kalmasını sağlar. Safra kesesi safrayı konsantre ederken bu oranların bozulması halinde, safra içinde çökelekler (kolesterol kristalleri, pigment birikintileri…) oluşur. Bunlar giderek büyürler ve taşları oluştururlar. Safra kesesi taşları kristalize yapılardır, bir kum tanesi kadar ufak veya bir golf topu kadar büyük olabilirler. Yuvarlak ve düz veya çok kenarlı ve şekilsiz olabilirler. Bazılarının bir, bazılarının üç-beş safra kesesi taşı olabilir. Safra kesesi taşları Kolestrol ve Pigment taşları olarak ikiye ayrılır. Kolestrol taşları mekanizması tam belli olmayan bir nedenle kolestrolun safra kesesi içine çökmesi nedeni ile oluşurlar. Safra taşlarının yaklaşık %90’ı kolesterol taşlarıdır Pigment (bilirubin) taşları, koyu renkli taşlardır ve genelde siroz, safra yolları tıkanıklığı, kan yıkımı olan hastalıklarda görülür. Ayrıca taşlarda değişik oranlarda kalsiyum da bulunur. Normalde düz röntgen filmlerinde safra taşları görülmez. Safra taşlarının içerdiği kalsiyum miktarı ne kadar çok ise düz filmde görülme olasılığı artar. SAFRA KESESİ TAŞLARININ BELİRTİLERİ NELERDİR? Safra kesesi taşlarının çoğu belirti vermez. Bunlar tesadüfen, başka tetkikler sırasında saptanırlar. Bunlara “sessiz taş” denir. Sebep oldukları en önemli şikayet ise karın sağ üst kısmında, sırta da vurabilen ağrıdır. Bazen şişkinlik, hazımsızlık, özellikle yağlı gıdalara tahammülsüzlük, karın ağrıları, ekşime, yanma gibi sindirim sistemine ait yakınmalar olur. Eğer taş safra kesesi çıkışını tıkarsa safra kesesi iltihabı meydana gelir.Taş safra kesesi kanalından çıkıp ana safra yolunu tıkarsa karın ağrısı, ateş, sarılık meydana getirebilir. Safra pigmenti karaciğer veya safra kesesi tarafından geri emilerek kana karışır. Böylece “sarılık” adı verilen hastalık ortaya çıkar. Deri ve göz akı sarı bir renk alır. TAŞIN VÜCUDA ZARARI NEDİR? NELERE YOL AÇABİLİR? Taşlı safra kesesinin iltihabı sonucu kesenin delinmesi ile safra ve cerahatin karın boşluğuna dökülmesi ameliyat edilmediği taktirde ölümle sonuçlanan bir durumdur. Yine küçük taşların ana safra kanalına kaçmaları ve bu kanalın alt ucunu tıkamaları sonucu oluşan tıkanma sarılığı veya cerrahi sarılık acil tedavi edilmediği takdirde çok kısa sürede ölümle sonuçlanan bir diğer durumdur. Yine safra kesesindeki küçük taşların ana safra kanalının alt ucunda pankreas bezine ait kanalı tıkamaları sonucu oluşan pankreatit de tedavi edilmediğinde %50 ölümle sonuçlanır. Bir başka önemli yan etkide safra kesesi kanserleridir.Bu kanserlerde %95 oranında kesede taş mevcuttur.