Safra kesesi iltihabı (kolesistit)

Safra kesesinin iltihabına kolesistit denir. Normalde mikrop bulunmayan safra kesesi, özellikle bağırsaklarda yaşayan koli basillerine maruz kalması sonucu iltihaplanır. Ender olarak tifo veya paratifo bakterileri de buraya yerleşebilir. Akut kolesistitin başlıca belirtileri, sağ tarafta kaburgalar altında ağrı ve hassasiyet, aynı bölgede kasılma, ateş, bulantı, hafif sarılık şeklindedir. Genellikle yağlı ve yumurtalı yiyeceklerden sonra ağrı artar. Bu ağrı sırta yayılır. İltihap nedeniyle meydana gelen ödem sonucu kesenin duvarı iyi beslenemez ve nekroze olur. Neticede safra kesesi delinir. Akut safra kesesi iltihabı; Akut kolesistit, safra kesesi taşların, safra kesesi boynu veya sistik kanalda, tıkanıklık oluşturması sonucu oraya çıkan bir klinik tablodur. Safra taşları akut ve kronik iltihabi safra kesesi hastalıklarının en önemli nedenidir. Diğer akut kolesistit nedenleri arasında ise kollojen hastalıkların vasküler yapıyı etkilediği durumlar, ciddi hipertansif vasküler hastalıklar, ana sistik arterde tromboz ve malign tümör sayılabilir. Komplikasyonları arasında; hepatit, safra kesesi gangreni, pankreas iltihabı ve safra kesesi delinmesi sayılabilir. Safra kesesinin akut ve kronik inflamasyonu taşlar olmaksızın da görülebilir. Akut akalküloz kolesistit genellikle yanıklar, sepsis, multipl sistem yetmezliği, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, uzamış hastalıklar veya major operasyonlardan sonra görülür. Çocuklardaki safra kesesi hastalıklarının %50’si bu şekildedir. Olası nedenler arasında: 1- Sistik kanalın katlanması, fibrozu, tümör veya anormal bir damarsal yapı sonucu obstrüksiyonu, 2- Major kan damarının trombozu sonucu iskemi ve gangren, 3- Oddi sfinkterinin spazmı veya fibrozu, 4- Diyabet ve kollajen hastalıklar gibi sistemik durumlar, 5- Tifo ateşi, aktinomikoz, parazitik enfestasyonlar, 6- Kızıl ve benzeri ateşli çocukluk hastalıkları sayılabilir Safra kesesi iltihabının en mühim belirtisi; karnın sağ üst kesiminde yer alan şiddetli, batıcı karakterde ve devamlı olan ağrıdır. Bu ağrı, iki kürek kemiği arasına vurabilir. Ağrı, nefes almakla şiddetlenir. Vakaların çoğunluğunda bulantı ve kusma vardır. Ateş, ortalama 38°C civarındadır. Muayenede, safra kesesinin bulunduğu karnın sağ üst kesimi ağrılıdır. Vakalann dörtte bir kadarında sarılık da eşlik eder. Karında şişkinlik vardır. Kronik safra kesesi iltihabı genellikle kolelitiazis ile birliktedir ve safra kesesi duvarında kalınlaşma eşlik eder. Bazı hastaların başlangıcında bir akut kolesistit atağı vardır ve sonradan kronik kolesistit gelişir, diğerlerinde ise doğrudan kronik kolesistit belirir. Safra kesesi kasılma kabiliyetini kaybederek büzülmüş, küçülmüş ve yapışık bir halde buİunur. Hastalık atak ve iyilişme dönemleriyle karakterizedir. Kolesistitin sekonder etkileri sonucunda ana safra yolunda obstrüksiyon, perforasyon, safra peritoniti ve pankreatit oluşabilir. Hastanın karnında, özellikle yemeklerden sonra gaz ve gerginlik vardır. Ayrıca; sağ taraftan başlayıp, kaburgaların altına kadar yayılan geçici bir ağrı ve sarılık nöbetleri de görülür.